Auteur
Boeken als zuurstof voor de ziel
Het geheime leven van een boek
“Een boek begint als een persoonlijke opwinding van de geest.” Dat constateerde de Amerikaanse schrijver E.L. Doctorow al in de vorige eeuw.
Hij heeft gelijk. Maar – wat mij betreft – dan vooral in combinatie met de opmerking van de Amerikaanse sciencefictionschrijver William Gibson:
Een boek bestaat op het kruispunt van het onderbewustzijn van de auteur en de reactie van de lezer.
Wist je dat….
de eigenlijke schepper van een goed boek de goede lezer is? Het geheime leven van een boek onttrekt zich ondertussen aan dit soort uitspraken. Een boek wordt bij elke lezing een nieuwe schepping. Een andersoortig levend wezen, dat bezield is en zich ergens in de levensruimte nestelt van zijn lezer. Zoals het dat al eerder maar anders gedaan heeft bij de schrijver.
Boeken als zuurstof voor de ziel: je krijgt nieuwe lucht, je komt op adem en je voelt kriebels tot creatieve interactie met jezelf en de wereld om je heen.
Vervolgens onttrekt het zich aan de waarneming van zowel de lezer als de schrijver. Voorop gesteld natuurlijk dat er iets wordt opgeroepen wat intrigeert. Een gedachte, een veronderstelling die zowel de schrijver als de lezer gedurende het hele werk (obsessief) bezighoudt. Liefst tot het allerlaatste toe.
Misschien is het best bewaarde geheim van een goed boek wel het vermogen om te schrijven en te lezen vanuit de kracht van verwondering. En dat laatste is de innerlijke drive die mij altijd weer aan het schrijven zet. Of het nu gaat om het vertellen van waargebeurde levensverhalen die het karakter krijgen van een romans omdat ze heel zorgvuldig balanceren tussen feit en fictie.
Het leven is te kortom een slecht boek te lezen.
De 10 rechten van een lezer
1. Het recht om niet te lezen
2. Het recht om pagina’s over te slaan
3. Het recht om een boek niet uit te lezen
4. Het recht een boek opnieuw te lezen
5. Het recht om zelf te kiezen wat je leest
6. Het recht om te ontsnappen aan de werkelijkheid
7. Het recht om overal te lezen
8. Het recht om lukraak door een boek te bladeren
9. Het recht om hardop te lezen
10. Het recht om je smaak niet te verdedigen
Daniël Pennac
Hoe schep je een goed boek?
De goede lezer als schepper van een goed boek: voor mij is dat vooral die lezer die bereid is met een ontvankelijk hart op pelgrimstocht te gaan door het onbekende landschap van zijn onontgonnen boek. Misschien met een loep, maar zéker zonder kaart.
De goede lezer is immers degene die zich het verhaal van de schrijver persoonlijk toeeigent. Die ermee aan de haal gaat in zijn eigen hoofd. Die constellaties en verbindingen creëert tussen personages onderling, maar vooral ook met zichzelf. Hij spiegelt, hij ontkent, hij bekent, hij kiest partij en laat zijn emoties raken en kraken.
Wat blijft er dan voor mij als auteur over als die eerste opwinding van de geest is afgezakt? Je kunt als schrijver nu eenmaal niet in een permanente staat van opwinding blijven verkeren. Je moet scheppen!
Wanneer je actief het strijdtoneel in je werkkamer betreedt, is het uit met de romantiek. Het is: jij en je laptop, worstelend met ideeën, premisses, woorden en zinnen die samenvloeien tot een verhaal.
En die soms ongehoorde uitvallen doen naar je gezonde verstand!
Schrijven is een eenzame zoektocht, waarbij je volstrekt op jezelf bent aangewezen. Waarbij je enige bruikbare gezelschap de kat en de koffie zijn.
De ongeschreven regels voor kaskrakers
Elke schrijver en uitgever kan bevestigen: niemand krijgt grip op de ongeschreven regels voor kaskrakers.
Soms wordt een boek waarvan weinig zorg is besteed en waarvan je niets verwacht een bestseller. Soms belandt een schitterende uitgave binnen een kwartaal bij de rams – alle marketinginspanningen en lovende recensies ten spijt. Natuurlijk passeren allerlei motieven, redenen, oorzaken de revue. Waaraan is het succes dan wel de mislukking uiteindelijk toe te schrijven?
Maar iets leren van beide situaties kún je kennelijk niet. Zelfs niet als ervaren auteur, uitgever of lezer. De ramsj was in dat geval al lang ontheven van haar droeve plicht…
Schrijven is inleven en ont-dekken
Geen verhaal zonder conflict
Is het jóu ooit gelukt een boek uit te lezen waarin er niets bijzonders gebeurt? Waarin de klok de dagen wegtikt, de kat spint, de een komt en de ander gaat zonder reden? Waarin niets of niemand verandert van richting en doel? Mij niet!
Geen boek, geen verhaal zonder conflict. Nicolien Mizee,schrijver en schrijfdocent, vat het in haar boek Schrijfles heel treffend samen in deze one-liner:
Iemand Wil iets, dat gaat Mis en dan gebeurt er iets Anders
Als je er vanaf nu op let, zie je dat deze zin de onderlegger is voor elke roman, elke film die je de moeite waard vond om tot het einde toe mee te maken.
Ook in mijn boeken vormt die one-liner de rode draad door de verhalen heen, hoe verschillend ze ook mogen zijn.
Van motief naar verhaal
Op een van de toppen het Reservé naturelle des Pics du Combeynot start het levensverhaal van paralympic-snowboardster Bibian Mentel in Met mijn goede been uit bed -vijf keer kanker, tien keer goud. Ze weet nog niet wat haar te wachten staat, maar er is een sterk voorgevoel:
Ik houd van het gevaar, van de snelheid en van de schoonheid die eruit bestaat dat ik elke beweging van mijn lijf beheers als ik mijn weg naar beneden zoek. Maar ik ken ook mijn grenzen en uiteindelijk weet ik dat in deze grootsheid niet meer ben dan een broos en nietig schepsel. Ik ben een twintiger en heb inmiddels al meer dan tien snowboardvrienden verloren aan onze eeuwige vijanden: de afgronden en de lawines.
Mijn kracht is geworteld in mijn geest, en mijn lichaam is bereid elke uitdaging aan te gaan, zolang mijn intuïtie groen licht geeft. (…)
Meesterschap is namelijk alleen weggelegd voor wie weet wanneer het genoeg is, voordat het te laat is.
Deze beleving blijkt een steeds terugkerend motief in haar intrigerende levensverhaal, dat veel te vroeg eindigt op 29 maart 2021.
Ieder (levens)verhaal heeft zo zijn eigen dynamiek, de geheimen en inzichten die zich langzaam ontvouwen.
Wat hebben zij met elkaar gemeen?
- Bep Groen, in De hel van Tjideng (een van de dappere jappenkamp-moeders die het meest beruchte kamp Tjideng overleefde?
- Verzetsheld Ferry Holtkamp in Ik beken
- En voormalig tv-omroepster en De heilige koe-precentatrice Julia Samuël in Niemand weet waar ik ben.
Benieuwd naar hun verhalen en levensveranderende inzichten? Bekijk de boektitels hieronder en ontdek het zelf…
Wat wordt jouw nieuwe boek?
Er is maar een manier om erachter te komen hoe jij een kettingreactie opgang brengt met jouw verhaal!
De opticienketen Specsavers hanteert in dit geval het onweerstaanbare slogan: “Was nou maar naar Specsaver gegaan!” Maar ja, daar koop ik niet zo’n mooie, rode bolide die volgestopt zit met feitjes en weetjestechniek. En die verkoper met die blauwe ogen werkt niet bij Specsavers.
Kom op adem
Stilte is het wit tussen de woorden
- Stilte is tegenwoordig een schaars verkrijgbaar maar zeer begerenswaardig geschenk. Stilte opent je de zintuigen van je hart. Stilte neemt je mee naar een dieper niveau van ervaren wat er gaande is in jou en de wereld om je heen.
- Stilte is het wit tussen de woorden, het wit tussen alineas, de ruimte om een kunstwerk heen.
- Stilte toelaten is: stilstaan en luisteren. Het is de onmisbare opmaat voor een krachtig voorwaarts je weg vervolgen.
Bidden en werken
Meer dan 1500 geleden ontdekte de monnik Benedictus van Nursia het geheim van een gezegend leven: wissel bidden en werken af op het ritme van de dag. Dat geheim deelde hij met zijn monniken die er fris en gezond stokoud mee werden.
Zijn inzichten bleken zo voortreffelijk, dat die zelfs vandaag nog talloze hardwerkende mensen inspireren om hun stijl van leidinggeven en werken om te gooien.
In Mijn getijdengebed – Bidden op het ritme van de dag heb ik Benedictus’ inzichten vertaald naar een moderne, compacte levensgids voor onderweg. Of je nu pelgrim bent, huismus of ondernemer: laat je dagelijks inspireren. Of boek een Workshop Ik adem dus ik ben of Workshop Bidden met je zintuigen