Als lezer heb jij het laatste woord. Wanneer je Ik beken hebt uitgelezen, ben je geconfronteerd met verschrikkelijke gebeurtenissen, maar ook met ontroerende en bijzondere momenten in het leven van Ferry Holtkamp. Veel Indische mensen of militairen die enkele jaren in Nederlands-Indië hebben doorgebracht, dragen de beelden die Ferry heeft gezien zelf op hun netvlies.
Jij hebt alles gezien en meegemaakt door de ogen van de steeds ouder wordende Ferry. Wat doet het met jou? Wat vind je ervan dat mensen elkaar nog steeds onmenselijke dingen aandoen? Wat vind je ervan dat de Nederlandse regering in de afgelopen jaren stelselmatig onrecht heeft gedaan aan de Indische gemeenschap in vergelijking met hun behandeling van Nederlandse oorlogsgetroffenen en Joden? Denk je dat we iets kunnen leren uit het verhaal van Ferry. Spreekt het je aan dat zijn geschiedenis nu een lege bladzijde in de zeer gebrekkige geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog en de Bersiap in Nederlands-Indië vult?
Dit zijn zo wat vragen die bij mij opkomen. Je hebt vast nog wel betere…
In het veld Leave your comment kun je je commentaar of je recensie achterlaten. Let op: als je de eerste bent die commentaar levert, moet je onder de tekst op de tekst No comments klikken. Dan pas opent het veld Leave your comment. Zodra de eerste reacties binnenkomen, staan onder mijn bericht zowel de commentaren die zijn geleverd als daaronder het lege veld waarin jij je verhaal kwijt kunt.
Mede namens Ferry’s nabestaanden en al diegenen die een dergelijk lot ondergingen en het niet konden navertellen, dank ik je hierbij voor je reactie.
Hai Elise,
Ik ben natuurlijk heel erg trots op jouw ‘kindje’ dat vorige week ten ‘doop’ werd gehouden. Een moment om niet te vergeten. Ik hoop dat het boek ‘Ik beken’ de goede aandacht krijgt die het verdient niet in de laatste plaats omdat het Ferry en al zijn vrienden een plaats geeft die ze verdienen.
Hartelijke groet van je co-assistent en maatje.
Dick
Ik heb “Ik beken” gelezen. Wat er allemaal door me heen ging, kan ik niet in woorden vatten ondanks het feit dat ik al op de hoogte was van een deel van Fers ervaringen zoals hij me die destijds zelf heeft verteld.
Speciaal zijn Sukamiskin-periode heb ik overgelezen, vanzelfsprekend zonder de rest van het meer dan uitstekende boek tekort te doen. Waarom? Omdat ik nu, dankzij Fers verhaal, weet wat mijn vader daar moet hebben doorgemaakt.
Mijn vader werd op 15 april 1942 ’s ochtends vroeg thuis in Bandoeng door de kempeitai gearresteerd als politiek gevangene en direct naar Sukamiskin afgevoerd. Hij behoorde zo’n beetje tot de eerste generatie gevangenen. Zelf heeft hij zijn verhaal nooit kunnen vertellen doordat hij de oorlog niet heeft overleefd.
De ervaringen van mijn intussen overleden oudste broer, drager van het Verzetskruis Zuid-Oost Azië, vertonen veel overeenkomsten met die van Fer (PID, kempeitai etc.). Hij is zo’n beetje dezelfde weg gegaan. Alleen is het nooit te boek gesteld.
Ik heb alle respect voor de wijze waarop Fer heeft overleefd. Menigeen zou al veel eerder zijn bezweken.
Het boek heeft me aangevlogen en emotioneel getriggerd mag je rustig weten. Maar het was het waard.
Het (mogen) meelezen met het boek terwijl je aan het schrijven was, was een heel bijzondere ervaring. Nog bedankt daarvoor, Elise! Enerzijds was daar de geschiedenis van Ferdi, die me meezoog in alle hevigheid, anderzijds moest ik alert zijn op schrijf- of stijlfoutjes, en ik vond dit bijzonder lastig! De kracht van het verhaal was vaak vele malen groter dan mijn ‘opdracht’ om kritisch naar de tekst te kijken. Daarom las ik alles 2 keer, de eerste keer ‘mocht’ ik gewoon lezen, de 2e keer was ‘huiswerk’ ;-).
En daar is het nu: in boekvorm, met die prachtige en veelzeggende foto aan de voorkant. Niet zomaar een verhaal, maar een belangrijk document voor zovelen die de verschrikkingen moesten meemaken en zelfs daarna hebben geleden omdat er geen erkenning was/is. Ik hoop van harte dat je boek mag meewerken om de ervaringen van de slachtoffers een duidelijke plaats te geven in de geschiedenis en veel goeds zal losmaken.
Zo jammer dat Ferdi dit niet meer mee kan maken.
Beste Elise,
morgen haal ik jouw boek op bij Paagman in Den Haag.
Woon jij ook in Den Haag ? Zou graag jouw handtekening hebben in ” ik beken “.
Groeten van een Indisch kind dat in Tjideng zat !
Johan Reinders Folmer, Den Haag
Beste Johan,
Ik woon niet in Den Haag, maar ik kom er binnenkort wel signeren. Ik zal je een seintje geven, ok? Bijzonder dat je in Tjideng hebt gezeten. Ook daarover heb ik een boek geschreven: De hel van Tjideng. Binnenkort lees je er meer over op deze website (als ik wat meer tijd heb). Hij is eigenlijk uitverkocht, maar ik heb nog een aantal exemplaren (15 euro exclusief verzendkosten), dus mocht je belangstelling hebben, laat het dan gerust weten, dan stuur ik je er een toe.
Groet van Elise
IK BEKEN mijn lieve dochter Elise dat ik diep onder de indruk ben van wat jij onder deze titel hebt weggeschreven : het verhaal van een jongen, die wilde blijven leven ondanks de verleiding om maar liever te bezwijken onder de kwelling,de honger, de dorst,de uitputting, de ziekte,de vernedering en de gruwelen waaraan hij ,soms vrijwel bloot,aan is bloot gesteld. Het verhaal hoe hij ,eenmaal man geworden moest blijven vechten met het verleden. Jij was ahw. zijn uitlaatklep en je hebt het geschreven alsof je zelf in Indië gewoond hebt en zo spannend dat ik het in 2 dagen heb uitgelezen ! Ik ben trots op je ! Dit boek is een ” must” !
Elise
Wat een verhaal!!
Ik heb het boek van je in 2 dagen uitgelezen en het geeft veel stof tot nadenken en doorpraten. Wat kan een mens een ander mens aandoen! Marianne heeft het inmiddels ook gelezen. Knap zoals je het hebt verwoord en verweven met alle flashbacks. Het leest als een trein. Het verhaal is het waard om doorverteld te worden en een goede voorbereiding op het vieren van 4-5 mei.
groeten
Eize
Lieve Elise,
in 2 dagen en nachten je boek gelezen, en weer opnieuw begonnen om her en der
terug te lezen. Het is heel indringend en eerlijk gezegd is datgene wat alleen is aangetipt en zich,huiverend laat raden, nog meer aangrijpend…….het meest gruwelijke lijden van hen die het niet
overleefd hebben!Dat nadrukkelijke afwezige hangt als een dreigend weten om je heen.
Er komt een dag dat alles openbaar zal worden….en God zal alle
tranen van hun ogen wissen, er zal geen rouw zijn en geklaag, geen zonde, oorlog
zinloos geweld…zoals we dat in het boek Openbaringen kunnen lezen………………
Moge dit boek, dat tot op de laatste bladzijde boeit, ook door de jongere generatie ter
harte genomen worden! Helaas wordt ook nu nog over de hele wereld gemarteld
door ”duivelse” machten.
Op onze reis door Canada zagen wij in september j.l. voor de parlementsgebouwen
in Quebec een demonstratie van twee Chinese vrouwen, die aandacht vroegen voor de
christenvervolging aldaar. Er werden levensgrote foto’s getoond van gemartelde
mannen, vrouwen en kinderen, die griezelig leken op de beschrijvingen uit je boek.
Niet ieder heeft de gaven om een boek als dit na jaren van luisteren, lezen, verwerken
overleggen en afzien uit te laten brengen, maar je uitgever heeft het belang ook
gezien. Echt geweldig!
Lieve El,
Wat was het prachtig om er bij te mogen zijn maandag 27 april j.l. Heel triest dat de gebeurtenissen van Koninginnedag je ‘eerste’ vrije dag zo hebben verduisterd.
Ik was zo triest dat ik met een wijntje aan je boek begonnen ben. Dat kan er ook nog wel bij, dacht ik grimmig. En tegelijkertijd wilde ik in jouw woorden kruipen voor een beetje troost.
Jouw prachtige schrijfstijl, je delicate poetische doch duidelijke onderkoelde bewoordingen hebben me meteen gepakt.
Aan zoveel geestkracht van een mens kun je je laven, hoe wreed en onbegrijpelijk ook.
Het is een monument van een boek. En je bent tot in de kleinste finesses, witten en diepere lagen geslaagd in het onberispelijke boek dat jullie voor ogen stond. Wat een huzarenklus en dat in 10 weken tijd.
Je moet vleugels gehad hebben die door engelen beschermd werden tegen storm, onweer en beschadiging door de onbeschrijfelijke folteringen, waarvoor jij de enig juiste woorden vond. Dat je nog sliep toen je het schreef!
Je bent een vakvrouw, dat is wel zeker. Ineens zie ik overal indische nederlanders, die ik zou willen vragen of ze dit allemaal weten. In elk geval ga ik het aanbevelen bij de man van Betty in Callantsoog, die ook de zoon is van een Nederlandse vader en een indische moeder. Zijn vader, iets bij de kerk, komt voor in het boek van Geert Mak. En mijn in geschiedenis geinteresseerde broer wil het ook zeker lezen. Is het boek ook naar Trouw gestuurd? Lieve El, ik kan niet wachten op je volgende boek. Wat ik ten slotte nog wil toevoegen is, dat gewoon iedereen die kan lezen het boek moet lezen!
Duidelijk te zien, dat je het schrijverstalent van je vader hebt.
Elise, je krijgt van mij een 10 met een griffel (hoewel de griffel tegenwoordig niet meer
gebruikt wordt).
Je hebt Ferry’s levensverhaal zo geweldig geschreven, dat ik er geen woorden voor heb. Ook Ferry was heel erg onder de indruk van jouw manier van schrijven.
Als ik hem wel eens stukken uit Ïk beken”voorlas zat hij met zijn hoofd te knikken
net zoals zijn vader en Eppie als ze naar de prachtige natuur in Sentoel keken.
Ook ben ik blij voor de Indische gemeenschap, dat er met dit boek meer duidelijkheid
komt over wat er zich in de oorlogsjaren en de bersiap-periode allemaal heeft
afgespeeld in het voormalig Nederlands-Indië.
En niet te vergeten de o zo verguisde Nederlandse militairen.
Als die er niet waren geweest had ik Ferry nooit ontmoet.
Pas na 25 jaar huwelijk liet Ferry mij toe in zijn wereld van herinneringen aan de oorlog en de Bersiap. Daarover kunnen praten was voor hem in toenemende mate belangrijk.
Hij moest gewoon zijn ei kwijt.
Dit boek behoort iedere Nederlander te lezen.
Rie Holtkamp (de vrouw van Ferry).
Een kolossaal boek! Met name de opbouw, met de vele flash-back’s houden het boek leesbaar. Anders zou de vele narigheid mogelijk tot wegleggen kunnen leiden. Over de Japanse gevangenissen is heel weinig geschreven; logisch bijna niemand heeft die overleefd! Om aan Roeslan Abdulgani recht te doen moet worden gesteld dat hij nooit het slapie van Ferrie kan zijn geweest in Koeningan. Hier moet sprake zijn van een persoons- of naamsverwisseling (zie de biografie van R.A., de man die bleef, geschreven door Casper Schuuring). Geboren in Indië, is mijn hobby Indonesië en alles dat land betreffend.
Oegstgeest, 18 mei 2009.
Geachte mevrouw Lengkeek
Het verhaal over uw boek gehoord op Radio2. Het boek gekocht en gelezen.
Een huiveringwekkend mooi boek over een aangrijpend levensverhaal.
Soerabaja 1945-1946. Mijn echtgenote, Indisch meisje, in 1939 in Magelang geboren, werd in het voorjaar van 1946 door haar vader, net terug in Indië met de Gadja Merah vanuit Thailand, waar hij aan de Spoorlijn werkte, weggehaald uit Soerabaja. Ik begrijp nu, nog beter, waarom.
In de overlijdensadvertentie van een in 1998 overleden, in Soerabaja geboren, neef las ik “Hij vocht driemaal voor zijn leven. in het Jappenkamp, tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd en tegen een ziekte”. Ik begrijp nu, nog beter, waarom.
Het aangrijpende en bijzondere verhaal van Ferry Holtkamp, door u op een heel bijzondere en indrukwekkende en ontroerende wijze vastgelegd.
Met respect
Ed Vermeulen, Baarn, 19 mei 2009
Dag Elise,
Ook ik heb het gedeelte Simpang , spits roeden lopen en Werfstraat gevangenis meegemaakt .
We moeten niet ver van elkaar gestaan hebben op de rolschaats baan bij de Simpang Soos.
Pas in 1995 ben door een toeval er aan herinnerd en het mijn Vrouw en kinderen moeten vertellen, gezien mijn heel emotionele reactie.
De film van Peter hogendijk heeft mij dan ook de kans gegeven om het hier in nederland bekendheid te geven.
Zoals jij het ook in “ïk beken” hebt aangegeven.
Goed weergegeven
Henk Kemper
Geachte mevrouw Lengkeek, meer dan 40 jaar na het begin van ons huwelijk hoorde ik eindelijk van mijn man een beetje van wat hem is overkomen als Indische jongen in Soerabaja, de Simpang club en -gelijk met Ferry – in de Werfstraatgevangenis. Inmiddels weet ik veel meer. Daardoor kon ik uw boek “Ik beken” snel en ge-
interesseerd lezen. Mijn complimenten voor de manier waarop u alles wat u van Ferry hoorde/las, onder woorden hebt kunnen brengen. Hopelijk zal dit boek meerdere drukken beleven. Hollanders weten toch al zo weinig over wat er in Indië gebeurde. Was ik niet met een Indo getrouwd, ik zou het waarschijnlijk net zomin weten.
Graag 3 opmerkingen voor de volgende druk:
1. Ferry of u schrijven ergens dat Bung Tomo en Dr. Soetomo dezelfde zijn. Dat is niet zo. Om hier niet teveel tekst te gebruiken, denk ik dat u beter even via Google naar Soetomo kunt gaan. Daar staan ze beiden. NIET bij Wikipedia kijken, die zijn ook niet correct.
2. pag. 297: Die nacht na het bezoek aan Tretes……., volgende alinea: de volgende morgen vertrokken we met de trein naar Bandung, een reis van ongeveer 2 uur. Dat zal wel 20 uur moeten zijn!
3. pag. 319: op pag. 318 staat dat het 18 mei 1979 is. Op pag. 319 staat: Kort
daarop, in de nacht van 17 op 18 april 1986…… Iets klopt hier niet.
Ik hoop dat u hieraan iets hebt. Vr.gr. Yvon Lanooy
pag.
Geachte mevrouw Lanooy,
Dank u voor uw uitgebreide commentaar en het zorgvuldig lezen, waardoor u (helaas) ook op enige ongerechtigheden bent gestuit. Voor een schrijver blijven dat de gevreesde doornen en distels, die door de vele lezingen heen toch nog zijn blijven zitten en die uitgeroeid moeten worden voor de volgende druk verschijnt. Ik ben het overigens van harte eens met uw opmerking dat Wikipedia niet bruikbaar is als bron.
Met vriendelijke groet, Elise G. Lengkeek
beste Elise,hartelijk gefeliciteerd met je nieuwe boek.Ik heb het nog niet gelezen,ga het zeker doen,maar zag vandaag pas in'” de Weekkrant “wat je gepresteerd hebt.
Vanavond een feestelijke avond bij Riemer.We wensen je het allerbeste en succes.
Gerry Fopma.
Dhr. Karel M. Krijgsman, schrijft dat Ferry nimmer Roeslan Abdulgani gekend kan hebben.
Ik (zoon van Ferry) wil aangeven dat mijn vader reeds in de jaren 70 aangaf Roeslan goed te hebben gekend. Hij vertelde mij diverse malen hoe Roeslan met zijn hand in een weefmachine kwam en daarbij gewond raakte.
Ook weet ik nog dat mijn vader nog diverse brieven aan hem geschreven heeft. Er is niet op gereageerd.
Ook in de jaren 80 herkende mijn vader direct zijn stem, toen Roeslan in een TV documentaire voorkwam. “He dat was mijn slapie”!
Dat Roeslan later een belangrijke politicus is geworden en de schuld van zijn verminking op de Nederlanders afschoof vind ik niet raar.
Hij was een veroordeelde en werd bevrijd door de communisten in 1945
Ik begrijp best dat deze waarheid afwijkt van de officiele en vraagtekens oproept, maar het is wel zoals mijn vader het altijd aangaf. Ik zou geen reden weten waarom mijn vader hierover zou liegen
Roy Holtkamp
Ik heb je boek uit. Een verschrikkelijk boek natuurlijk, maar wel verschrikkelijk goed geschreven! Eerst las ik het nog met in mijn achterhoofd: dit heeft mijn collega en vriendin Elise geschreven. Maar gaandeweg werd ik meegenomen door het verhaal. Prima van opzet, al die ellende afgewisseld met mooie jeugdherinneringen. Anders kun je bijna niet verder lezen. Ongelooflijk, dat een mens vernedering op vernedering moet doorstaan. Hoe verzinnen mensen al die dingen om een ander aan te doen. Ik snap het niet. Ik heb al moeite een gewonde muis of meikever de genadeklap te geven
En dat zo’n man dat overleeft. Je denkt steeds: hoe moet zo iemand hiermee verder in zijn leven. Dat de liefde overwint, vind ik er niet zo heel duidelijk uitkomen, wel dat de wil tot overleven en er toch iets van te maken heel sterk is. Ik vind het moedig van deze man dat hij zo openhartig is geweest en ik vind dat hij enorm geboft heeft met jou. Je heb het zo zonder poespas, rechttoe rechtaan opgeschreven, en het slaat in als een bom. Volgens mij heb je, voor zover ik dat kan beoordelen, echt de persoon en de omstandigheden recht gedaan. Het komt over als een integer verhaal. Een griezelig indrukwekkend boek waar je trots op mag zijn.
Beste Elise, na het lezen van het ‘verhaal’ heb ik nu ook de achtergrondinformatie bij Ik Beken gelezen. Nog een kleine toevoeging van mijn kant. Op pag. 359 schrijf je dat Herman Bussemaker het eerste Nederlandstalige boek (2005) over deze vrijwel onbekende periode ……. In 2000 heeft Walburg Pers gepubliceerd “Revolutie in Soerabaja, 17 augustus – 1 december 1945”, geschreven door Willy Meelhuijsen.
Overigens: Mijn man is Henk Kemper, die jou ook een bericht heeft gestuurd.
Lieve Elise, 26 Mei jl. kocht ik je boek in Belair. Zonder te weten dat het daar zou worden aangeboden was ik al van plan het te kopen. Nu heb ik het toch direct gekregen met jouw handtekening er in.
Mijn complimenten! Verrassend goed beschreven. Eerst dacht ik dat Ferry jouw via een tape het verhaal had verteld. Nu blijkt dus dat hij alles zelf heeft opgetekend. Wat heb je hier een fantastisch stuk werk geleverd! Vooral door de flashbacks geeft dit een goede onderbreking, waardoor het inzicht in geestelijke toestand waarin Ferry verkeerde tot zijn recht komt.
ONVOORSTELBAAR dat een mens zoveel in zijn leven moest ondergaan en toch de moed bewaarde om niet in bitterheid om te zien. Dat hij ook nog eens de tsunami te verwerken kreeg is haast onmenselijk. Ik kan me voorstellen dat een mens zich dan gaat afvragen of er een God bestaat..Waarom zoveel tegelijk te moeten ondergaan in 1 leven? Ik bewonder ook zijn vrouw hoe die met alle geduld en liefde deze man op de been wist te houden. Wat is Karma?? Hij heeft zijn portie wel gehad…
Ik hoop dat er snel een tweede druk komt. Dit boek is een MUST!
Mijn boeken zijn daar maar kinderspel bij. Toch heb ik – in het klein – mensen kunnen bereiken die ook in de ban van het verleden moesten leren leven. (zie Google)
Ik wens je nog heel veel succes toe. Groetjes, Nora Dijkgraaf-Lokkers
Lieve Elise,
Graag had ik nog een exemplaar van “De Hel van Tjideng”, zoals je in bovenstaande reactie (Johan) vermeld. Tevens ook het tweede boek, over dat meisje.
Zou je het me willen opsturen? Bij voorbaat dank!
Verder veel succes met de verkoop.
Mocht je me willen bereiken kan dat oner leonoradijkgraaf@yahoo.com
lieve Elise
Het is nu tweede pinksterdag en heb je boek vanmorgen uitgelezen,geweldig zoals je de gebeurtenissen van overzee zo spannend hebt verteld.Je kunt je haast niet voorstellen dat dit echt gebeurd is.Natuurlijk wist ik wel dat het erg geweest is ,want ik heb wel wat verhalen gehoord van mijn broers die gediend hebben in Indonesie.Maar ze hebben niet veel verteld.Ik ga dit prachtige boek zeker als verjaardags cadeau bij familie en vrienden geven.Ik vind dat zoveel mogenlijk mensen hiervan moeten weten .Schrijf maar veel want je kunt het.Liefs mengs de Rijke de Jong(moeder van Kees)
Geachte Mevrouw Lengkeek,
Het boek Ik beken ademloos gelezen.
Door mijn werk voor Stichting Vervolgsslachtoffers Jappenkampen heb ik heel veel persoonlijke geschiedenissen gelezen, maar dit slaat eigenlijk alles.
Met vriendelijke groet,
Greta Mosselman,
administratie/secretariaat SVJ
Lieve Elise,
Ik wil je vertellen dat ik jouw boek ‘ik beken’ gelezen heb.
Ik ben er erg van onder de indruk.
afgelopen vrijdag ben ik er iets in gaan lezen, het nam me zo in beslag dat ik
ondanks dat ik het eigenlijk druk had met andere dingen ,het niet meer los kon laten.
Vandaag dan de laatste hoofdstukken uitgelezen.
Wat ik al zei, erg onder de indruk, van het verhaal als eerste natuurlijk, ik heb zoiets
nog nooit gelezen, van deze man , Ferdy, alles wat er in de oorlog gebeurd is
wat hij meegemaakt heeft, alle schokkende feiten, maar vooral
ook de manier waarop jij dit boek geschreven hebt.
de overgangen van de werkelijkheid naar de flashbacks van zijn kinderjaren.
ik vond het heeeeel byzonder en heeel knap gedaan.
je hebt het naar mijn idee ook weer niet te dramatisch geschreven, zodat je er
eigenlijk niet meer in verder wil, maar juist de spanning erin weten te houden en
ook steeds weer laten voelen welk een oerkracht deze man in zich had en
hoezeer hij steeds weer bij zijn innerlijk gevoel terecht kwam.
prachtig om te lezen en om nooit meer te vergeten.
Daarnaast is het ook een stuk waardevolle geschiedenis voor me!
Dank je wel, lief nichtje en ….chapeau! ik ben trots op je!
Wat een werk heb jij verricht!!
Ik zal het boek zeker aanbevelen aan anderen.
met liefs
Pauline, Den Haag
Hallo Elise,
Wat een geweldig boek heb jij geschreven. Zeer aangrijpend! Ik heb het in één keer uitgelezen. Ongelooflijk dat een mens deze gruwelijkheden kan uitvoeren, maar ook kan overleven. Ik heb het boek nu al aan mijn buurvrouw van 97 gegeven. Heeft ook haar oorlogsjaren in het jappenkamp gezeten (tji-deng), dus ook je eerste boek sprak haar erg aan! Ook zij heeft veel meegemaakt in Indië.
Hoe gaat het verder met je gezondheid? Ik hoop goed. Heb je ook nog tijd om te sporten, want dit boek moet je wel heel veel uren, dagen jaren aan werk hebben gekost! Je hebt er mij veel plezier mee gedaan en ik zal er reclame voor maken!
Liefs,
Fineke
lieve elise,
wat een verschrikkelijk verhaal en toch heb ik zelden een boek zo snel uitgelezen! wat een moed om je te wagen dit verhaal tot een boek te maken.Soms had ik een bijna misselijkmakend gevoel bij het lezen van de beschrijving van zoveel martelingen;soms dacht ik: waarom moet ik dit lezen, wat bezielt iemand om zo te roeren in de ellende van een ander? heeft dit zin? vragen die ik herken uit de tijd dat ik bij slachtofferhulp werkte.
het blijft niet te vatten dat dit gebeurt is en nog steeds voorkomt.
wat kun jij schrijven, alsof jij het zelf hebt meegemaakt; dit moet ook veel met jou gedaan hebben.
bewonderenswaardig wat je hebt neergezet.
liefs,
nelly
Dag Elise,
Vol verontwaardiging en verwondering heb ik je boek Ik beken gelezen.
Ik heb het bij je gekocht de laatste dag van de Pasar Malam, waar ik een heel aangenaam gesprek met je had, en heb het vorige week gelezen. Ik had even tijd nodig om alles te verwerken. Ik heb nog nooit een boek gelezen zoals dit en heb in tegenstelling met andere boeken heel vaak het boek moeten wegleggen om te verwerken en te realiseren wat ik had gelezen. Omdat ook de opa en ooms van mijn man in de jappenkampen hebben gezeten en hier nooit over willen of kunnen praten kan ik nu een beetje meer begrijpen wat ze hebben moeten doormaken, en ondanks alles hun eigen kinderen heel veel liefde, normen en waarden hebben meegegeven.
Ik heb het verhaal al aan verschillende mensen verteld en ook aangeraden het te lezen. Ikzelf koester mijn gesigneerd boek en het zal zeker altijd een van de pareltjes in mijn boekenkast blijven. De manier waarop je het verhaal hebt gebracht met flashbacks maakt het verhaal wat draaglijker. Het hele verhaal door voel je ook aan dat je een heel speciale band hebt gehad met Ferry. Ik ben heel zeker dat alhoewel er niet veel over wordt gepraat jij met dit boek hebt duidelijk gemaakt wat er allemaal is gebeurd en ik hoop dat vele mensen net als ik met een heel andere ogen gaan kijken naar de verhalen van de Indische mensen rondom ons.
Graag zou ik ook je boek De hel van Tjideng lezen. Kan ik die bij jou kopen ?
Verder wens ik je nog heel veel succes en wil ik je nog bedanken voor deze speciale ervaring. Het maakt me nog meer duidelijk dat we van elke gegeven dag moeten genieten en dat er in elk mens een speciaal verhaal schuilgaat en evenveel rijkdom.
Groeten,
Patricia Kelatow-Zoete
Zaandam
Hoi Patricia,
Ik herinner mij ons gesprek ook nog goed en ben heel blij met je reactie. Ik hoop dat anderen er ook veel aan mogen hebben. Dinsdag 23 juni a.s. heeft de Tweede Kamer een half uur tijd ingeruimd voor de aanbieding van Ik beken aan de voorzitter van de Vaste Kamercommissie VWS, die zich opnieuw over de Indische kwestie wil buigen. We kijken erg uit naar het vervolg… Wat de Hel van Tjideng betreft: die kun je bij mij bestellen voor 15 euro plus 1,76 verzendkosten. Mail mij je adres door op info@eliselengkeek.nl, dan geef ik je mijn gironummer en maak ik het in orde.
Hartelijke groet van Elise
Dag Elise,
Margriet en ik hebben “Ik Beken” in een adem uitgelezen. Inderdaad zijn de verhalen schokkend en je deed er goed aan deze verhalen te spiegelen aan wat er verder in het leven Van Ferry H. gebeurde.
Dat maakt dit boek zo boeiend!
Je vraagt je af of woorden als vergeving en verzoening nog wel denkbaar zijn bij zo’n geschiedenis.
Zo’n geschiedenis toont opnieuw aan dat oorlogen het slechte in de mens naar boven brengt.
Om ons daaraan te herinneren worden concentratiekampen opengesteld voor het publiek en zijn er schrijvers die monumentale boeken schrijven!
Dank voor je geweldige bijdrage daaraan: dit boek is nodig!
lieve Elise,
bijzonder hoe je betrokken bent geraakt bij het plan voor het leven van Ferry:zijn verhaal moest schijnbaar de wereld in voordat hij zou sterven door mishandeling, ziekte, een natuurramp of zelfmoordpogingen. hoe kan een mens zoveel incasseren.. Je beschrijft prachtig de mechanismen waardoor hij aanvankelijk alles wegstopt. Vervolgens de gebeurtenissen waardoor hij weer werd geconfronteerd werd met het verleden met als climax de bewustwording van de gedane belofte naar zijn vrienden. Vervolgens mocht jij een bijzondere rol spelen om zijn belofte in te lossen. Knap hoe je de verhaallijn steeds afwisseld met flashbacks naar zijn jeugd. Dat dit boek zijn weg mag vinden naar vele vele mensen die rondlopen met afschuwelijke geheimen en ervaringen uit het verleden en ook voor hen een aanmoediging mag zijn hun verhaal te doen; de waarheid maakt vrij.
Geen commentaar op je boek. Ik wil echter heel graag “De Hel van Tjideng” bij je bestellen. Heb het al eerder gedaan, maar heb niet mijn adres door gegeven. Vast bedankt voor je reactie
Beste Elise,
Zelf een kampkind uit het Tjidengkamp zijnde, was ik blij hierover te kunnen lezen in jouw boek “De hel van Tjideng” Er stond een artikel in afgedrukt van onze ( ik zat zelf ook op die boot) aankomst in Nederland. Het artikel was niet helemaal kompleet afgedrukt en nu vroeg ik me af of je voor mij een komplete afdruk hebt. Voor mijn nageslacht ben ik een stukje geschiedenis aan het schrijven, zodat zij er nog iets van meekrijgen.
Als dit zou lukken, zou ik je daarvoor heel dankbaar zijn.
Met vriendelijke groeten,
Hoi Lidy, ik ga kijken wat ik voor je kan doen. Het artikel zou bij Bep Groen moeten zijn, maar Beppie is heel oud en of met de verhuizing naar een kleiner onderkomen alles bewaard is gebleven, weet ik niet. We gaan het proberen. Hartelijke groet, Elise
Lieve Elise, wat een geweldig boek is het geworden. Heel boeiend en de manier waarop je het geschreven hebt, dwingt je tot verder lezen.
Wat heeft Ferry zijn leven lang, een geweldige last op zijn schouders gehad, bijna niet te dragen en wat heb je dat goed verwoord.
Wat verschrikkelijk dat de ene mens de andere zoveel leed kon berokkenen.
Je boek is boeiend van de eerste tot en met de laatste pagina.
Veel sterkte, ook met alle andere boeken, die je ongetwijfeld nog zult schrijven.
ik wil ze allemaal lezen.
liefs Dora
Lieve Elise,
Wat een geweldig boek heb je geschreven over Ferry. Mijn man en ik hadden het voorrecht hem al vele jaren te kennen. Toen ik het boek las, zag ik hem weer zó voor me in zijn grote rieten stoel, terwijl hij bij een zachte muziek zat te vertellen over zijn geliefde Indië. Maar ook over de niet te begrijpen en niet te beschrijven martelingen en vernederingen die hij geleden heeft in de Japanse kampen en tijdens de Bersiap. Ferry was een grandioos verteller en zijn geheugen was fabelachtig. Jij bent erin geslaagd zijn levensverhaal glashelder weer te geven.
Wat een geluk, dat er mensen zijn als Ferry en Rie, die zonder ophouden de achterstelling van en het gebrek aan begrip voor het leed van de Indische Nederlanders tijdens de Japanse bezetting en de Bersiap aan de kaak stellen.
Dit boek moet je gewoon gelezen hebben!
Joke Padberg
Haarlem, 25 juli 2009
Dag Elise,
Ik kreeg je indrukwekkende boek van Jerome kado, tot mijn verrassing door je gesigneerd, waarvoor mijn dank en erkentelijkheid.
Volgens hem was dit boek een “must” en hij had heel erg gelijk; ook ik had aan een weekend genoeg om Ik Beken ademloos uit te lezen en onder de indruk te zijn.
In je opdracht voorin schreef je: “met respect”.
Dat heb ik ook, voor jou; grote klasse !
Lieve Elise, ik schaam me diep maar ben (natuurlijk) vergeten een reactie tegeven op jou boek. Hierbij, mooi, indrukwekkend en ontroerend. Kortom een boek dat door veel mensen gelezen ‘moet’worden. Heel veel klasse.
Cees Beukers
Inmiddels een recensie verschenen van het boek “Ik beken”. Meer dan lovende woorden over het verhaal. Lees de recensie op de website.
Ik heb je boek meegenomen op vakantie en heb het in de eerste drie dagen uitgelezen. Wat een boek en wat was ik onder de indruk van het verhaal. Mijn Opa heeft gewerkt aan de Birma spoorlijn en is aan de gevolgen daarvan overleden, en over de periode die jij beschreef mocht nooit gesproken worden thuis.
Ik weet dat er heel verschrikkelijke dingen zijn gebeurd die mijn vader (toen 14 jaar) en zijn broers en zussen hebben meegemaakt. Voor mij maakt het vele zaken duidelijk en ik begrijp nu pas wat voor impact dit op hen allen gehad moet hebben.
Ik dank je uit de grond van mijn hart voor dit boek, ik ben trots op je !!
Wellicht tot ziens ergens,
Beste Elise,
“Ik beken” is een boek dat je leest en een half jaar later weer oppakt en het nogmaals gaat lezen. Het is te ingrijpend om het allemaal in één keer te bevatten.
Maar ook een boek dat je steeds van de boekenplank haalt en even weer inkijkt en dan hardop zegt: “Wat verschrikkelijk voor die arme jongen”
Hij is ook een hele sterke jongen geworden ondanks alles. Bravo!
Het is heel knap en gevoelig geschreven er zit veel diepte in. Duizend maal dank voor dit steengoede boek dat duidelijk met veel liefde en begrip geschreven is.
Hoi Elise,
Nog geen kwartier geleden las ik het laatste woord van je geschreven boek.
Ongelofelijk wat een mens allemaal door kan maken en het besef van hoe gelukkig ik mij mag prijzen met vrijheid en geluk!
Kheb t boek bewust niet zo snel mogelijk uitgelezen, hoewel ik wel de behoefte had.
Ik was gewoonweg te moe na werktijd om het nog later te maken.
Wat byzonder dat je deze man mocht leren kennen en zijn verhaal in een boek hebt weten te beschrijven, ook dankzij vele andere mensen.
Eerst wilde ik je nog even bellen maar het is inmiddels 22.30 en waag het er niet meer op.
Bij deze: een zware, emotionele, byzondere en liefdevolle kost!
Mooi dat ik het mocht lezen.
Liefs Hannepan
goedendag,
doordat ik de krant altijd achteraf krijg van een vriendin las ik nu pas het artikel inde Stentor van 08-10-2009 over Ïk beken”.
Het trok direct mijn aandacht en ik dacht ‘moet ik direct gaan aanschaffen. Als dochter van een Indische vader, ach, zo bekend, een vraag= een antwoord en direct nog meer vragen. Het leven van mijn liefste paps bestond uit 3 delen, voor de oorlog, de oorlog en na de oorlog. Dus ja, ” blij’ met uw boek, kennis vergaren!
Tot ik dit tegenkwam; de flashbacks van de Nederlandse Indiér. Indier?? U weet toch dat er gesproken wordt over Indische Nederlander en NOOIT over Indiér. Een Indiér is iemand uit India en zeker niet uit het oude Indié. Hoe pijnlijk, heeft u enig idee hoe vaak wij dit tegenkomen en hoe wij ons daardoor gekwetst voelen?
Dus nu twijfel ik, verhaalt u in uw boek van een Indiér, kom ik die term steeds tegen?
Of mag ik hopen dat het een fout is van de persoon die het interview opgetekend heeft?
Anders KAN ik het niet lezen.
Hoi Anne,
Helaas maken journalisten nog steeds vergissingen over de juiste naamgeving als het over Nederlands-Indië gaat. Zo wordt er gesproken over Nederlands-Indiërs, en zelfs over Indonesiërs. Dat is bijna niet uit te bannen, maar ik hoop dat Ik beken iets mag bijdragen aan meer begrip en bewust zijn over dit onderbelichte deel van onze geschiedenis, waarin Nederlands-Indië en de Indische Nederlanders wortelen.
Hallo Elise,
ik ben begonnen aan ‘Ik beken’, soms moet ik het wegleggen omdat ik er erg verdrietig van wordt, dan MOET ik het weer oppakken omdat ik weer wil herkennen en verkennen
Heftig, maar ik had het niet willen missen. Zo maak ook ik weer een heel proces mee, maar het is goed. Om te kunnen begrijpen moet ik weten
Je schrijft zo integer, geweldig. Geen woorden voor!
Ik geef je een bijzonder compliment,
hartelijke groet
AnneS
Geachte Mevrouw
Ik woon in Nijkerk,maar ik weet niet of ik het lef heb om u bij de Boekhandel Roodbeen durf aan te spreken.Ben een zgn buitenkamps kind.Jaren geleden heb ik mijn leven vanaf ca.5jaar op schrift gezet tot de aankomst in Nederland.Kan heel moeilijk over de oorlog en ons leven als buitenkamps kind praten zonder erg emotioneel te worden.Heb zelf wel eens gedacht om een uitgever te zoeken maar niet gevonden en in eigen beheer kost nogal wat!Kan ook nu niet in details treden,is de dag voor een groot deel verpest.Heb gelukkig een vrouw die sterk is en het ook begrijpt.Mocht u interesse hebben,mijn tel.nr;0647497035Heb uw boek ik beken net
gekregen uit de bib.moet het nog lezen,maar omdat het over surabaja gaat en ik daar oa. gewoond heb ben ik nieuwsgierig of ik iets herkenbaar vindt.Ben wel vanuit
daar naar singapore kunnen vluchten en in een kamp ondergebracht.Over deze kampen kan ik niets vinden in de literatuur,lijkt wel bewust vergeten?Door de bersiap tijd in surabaja en de periode in singapore ben zeer antie Engelsen geworden!Stop er nu mee want ik wordt weer meegesleurd in dat verleden!
Met vr. groeten;Hr de Kanter
Beste Elise,
Van mijn ex-vriendin Brigitte kreeg ik een paar maanden geleden de tip om jouw boek “Ik Beken” te lezen. Ze zei, als je dit leest ga je je vader begrijpen. Ik kon toen in geen velden of wegen vermoeden wat ze daarmee bedoelde. Ik dacht alleen maar, yeah right, voor mij was dit namelijk een quest die al ruim 30 jaar voortdenderde zonder enige resultaat. Tegelijkertijd wist ik ook dat zij mij kent als geen ander. We hadden een zeer intensieve relatie die 10 jaar duurde. Onze break-up kwam dan ook onder de meest bizarre omstandigheden tot stand, waarvan je zou denken hoe is het mogelijk dat twee mensen die zo verliefd zijn en van elkaar houden toch uit elkaar gaan. We gaan ruim 3 jaar onze eigen weg maar houden nog steeds contact, omdat we teveel met elkaar gedeeld hebben. Iets zei me dus dat ik je boek wel moest kopen en niet langer dan een week na ons telefoontje ging ik naar de Donner in Rotterdam en kocht een exemplaar…
Mijn naam is Risha en het is nu ruim 4 maanden geleden dat ik je boek heb uitgelezen. Ik wilde je laten weten dat dit boek ervoor gezorgd heeft, dat ik eindelijk vele vaak onbesuisde stoomtreinthema’s in mijn leven in een context heb kunnen plaatsen. Het heeft ervoor gezorgd dat ik dichter dan ooit bij mijn vader kon zijn. Waarom ik je nu pas mail weet ik eigenlijk ook niet. Het had wat tijd nodig om te bezinken denk ik, want jouw boek heeft mij diep aangegrepen. Geen enkel boek van de schrijvers van weleer heeft dit bij mij op zo’n manier voor elkaar gekregen. Dat komt voornamelijk omdat ik mij kon identificeren met de thema’s die je in je boek op zo’n levendige manier beschrijft, dat het leek alsof ik bijna de dingen kon ruiken of horen die Ferry aan het ervaren was. Ik heb behoorlijk wat tranen gelaten tijdens mijn leesmomenten. En toen ik erdoorheen was dacht ik: zo ik heb het gehaald. Maar toen kwam ik bij het stuk waarbij Ferry zijn nawoord deed en dat zijn medeleven ook uit ging naar alle kinderen van vaders zoals hij. Mijn God, ik barstte weer in tranen uit. Op dat moment dacht ik tegelijk, ja Bri jij kent mij als geen ander. Hoe raar kan een leven of kunnen twee levens toch lopen. De meest bijzondere persoon uit mijn leven die niet meer in mijn leven is geeft mij een tip waar ik alleen maar eeuwig dankbaar voor kan zijn.
Waarom heeft jouw boek zoveel impact? Je voelt hem waarschijnlijk allang aankomen met hetgeen wat ik hierboven allemaal geschreven heb. Ik heb het in mijn jeugd heel zwaar te verduren gehad met mijn vader. Teveel slaag, teveel emotionele stress, teveel psychische mishandeling. En ook mijn moeder deed niets hiertegen. Hij zat in mijn wereld, hij zat in mijn hoofd en hij zat in mijn dromen. Hij kon mij als geen ander intimideren met alleen zijn stem. Ook mijn vader heeft een tijd in het leger gediend, omdat mijn opa een KNIL-officier was geweest. Het zo vader zo zoon effect is bij dit soort thema’s al vrij snel van kracht. Er ging in mijn jeugd bijna geen nacht voorbij waarop ik schrikkend wakker werd, omdat ik dacht dat mijn vader tegen mij aan het schreeuwen was. Enfin ik hoef hier niet langer op door te gaan omdat de effecten van een dergelijke relatie voor jou waarschijnlijk wel herkenbaar zijn met zo’n boek in de schappen.
Wat ik ook tegen je zeggen wil is dat ik niet alleen Bri eeuwig dankbaar ben, maar ook jou. Omdat je de kracht vond om dit oh zo moeilijke levensverhaal op zo’n mooie inspirerende manier neer te zetten. Geloof me voor jongens, correctie mannen, zoals ik is jouw boek meer dan alleen maar een boek met een levensverhaal. Ik heb het gebruikt om mijn vader te leren kennen. En nu gebruikt mijn vader het om zichzelf te leren kennen. Ik hoorde van mijn moeder dat hij er ook in zat te lezen. We hebben zulke leuke gesprekken sindsdien. Elise, ik heb een aantal dingen kunnen filteren en heb toen pas gezien wat een schat van een vader ik heb. Hij is eigenlijk echt heel lief en ik heb nu door wanneer en in welke situaties zijn trauma parten speelt. Ik smelt nu gewoon als ik zie hoe hij met Noa, het pasgeboren dochtertje van mijn zusje, omgaat. Wanneer hij met haar speelt zie ik de oorlog vervagen en blijft alleen mijn echte vader over. Jouw boek heeft zeker een hoofdrol gespeelt in de vergeving van mijn vader. Ik hou nu van hem alsof ik nooit door hem mishandeld ben geweest. Ik kan me voorstellen dat er met mij nog vele mensen rondlopen die moeten kampen met de naweeen van deze periode. Jong en oud. En die nog lang ziet zijn bij wat ik heb gevonden. Het vergt ook het uiterste om te ontdekken hoe hier mee om te gaan en te komen tot het punt waar ik als persoon nu ben gekomen. Wat mij hielp was o.a. het spirituele. Het besef van de constructie van relaties, de maatschappij en het universum. Er is geen toeval!
Ik hoop dat jouw boek een best-seller wordt, want dit is een untold story dat meer mensen zouden moeten ervaren. Ik zou me bijna vrijwillig willen aanmelden om het zoveel mogelijk te verkopen zodat het de aandacht trekt van een topregisseur en dat het wellicht eens verfilmd wordt. Als ik een topregisseur was dan had ik niet eens gewacht tot de verkoop tot best-seller proporties is uitgroeid. Ik had gelijk contact met je opgenomen voor de filmrechten. Ik had daarna gelijk een script geschreven, en mezelf een klein rolletje gegeven natuurlijk, om de wereld een onder het stof vandaan gehaalde oorlog te laten zien.
De oorlog van mijn vader… ik was erbij!!!
Elise het ga je goed, ik gun je al het succes van de wereld.
En bedankt voor wat je allemaal hebt geschreven.
Vriendelijke groet,
Risha
Lieve Elise,
Heb je boeken allebei gelezen(over Julia en Ferry) en ben danig onder de indruk,
de strijd tegen malaria en kanker heeft Julia wel op een heel bijzondere manier beleeft!
De wijze waarop het geschreven is, het is een boek om in een adem uit te lezen, dat heb ik tenminste wel gedaan!
De ogen zijn mij opengegaan wat betreft de strijd tegen malaria! Wat een geweldig bedrag is er opgehaald door het glazen huis!
WAt betreft het boek over Ferry,dat heeft me erg aangegrepen,een collega van mij is zoon van een Indische vader en Hollandse moeder, hij was niet zo te spreken over de rol van de Hollanders in die tijd, natuurlijk is dat koloniale tijdperk nooit goed te praten,maar dat het ook anders kan en wat de achtergronden van de geschiedenis zijn komt in dit boek ook naar voren.
Mijn vader heeft ook daar in Indie in het leger gezeten dan voel je je natuurlijk al snel aangevallen!
Maar die collega zal ik het boek geven, ik ben benieuwd of dat ook inpact heeft, hij is weer van een generatie later.
Je hebt een goede manier gevonden om het boek te schrijven, ik moest het wel af en toe even wegleggen,zo gruwelijk zijn de details en zo realistisch is het geschreven dat je helemaal meegaat in dit leven! De sfeer en omgeving,je wordt er helemaal in meegenomen!
Dinie.
Dank je wel voor je boek.
Mijn vader is als jongen meegenomen uit Indonesie door
een Nederlandse militair.
Hij heeft zijn hele leven gezwegen over het verleden.
Maar wel voelde ik dat hij heel erg heimwee had naar zijn land.
Ferry lijkt uiterlijk een beetje op mijn vader.
Mijn vader is jong gestorven.
En na zoveel jaren en het lezen van je boek mis ik hem
weer zo verschrikkelijk.
Ik heb het kleurtje van mijn vader maar zijn geschiedenis
zal altijd een raadsel blijven.
Jouw boek heeft inzicht gegeven in de tijd waarin hij toen leefde.
En ik ben er zo verdrietig van.
Dat hij het nooit heeft kunnen en willen vertellen.
Sada
Ik heb in vlagen al veel gruwelijke verhalen gehoord van mijn vader en er ook al boeken over gelezen (bijvoorbeeld over het kamp Pakan Baroe in Sumatra welke mijn opa ternauwernood heeft overleefd). Maar dit boek spant de kroon en uiteindelijk wordt het beeld steeds completer. Elise geeft op onnavolgbare wijze de feiten weer die Ferry Holtkamp ‘ fotografisch’ had opgeslagen.
Door dit boek ben ik mijn ouders weer iets beter gaan begrijpen mbt hun gevoel ten aanzien van de Jappen maar vooral ten aanzien van de Nederlandse regering die hun al hun hele leven in de kou laat staan. Als produkt van getraumatiseerde oorlogsslachtoffers heb ik er ook wat van meegekregen (opvoeding, genen etc). Maar juist door de nu beschikbare informatie en de getoonde overlevingsdrang van deze oorlogsgeneratie heb ik een goed gevoel voor de toekomst. Vandaar ook dat ik 15 augustus weer bij het Indisch monument in Den Haag zal zijn met mijn broer Arjan en mijn moeder om te herdenken wat de Indische gemeenschap heeft moeten doorstaan…
Mart Noordam (46 jaar)
Beste Elise
Ik heb vorig jaar jouw tv-programma gezien met Andries Knevel. Wat vreselijk en erg wat je allemaal hebt moeten doormaken. Het gaat jullie goed.