Het zomert volop hier in Nederland, en al het voorjaarsgroen heeft plaatsgemaakt voor de volle kracht en rijkdom van zomers groen in oneindig veel variaties. Van smaragd en emerald tot lichtgroen, donkergroen, geelgroen, blauwgroen, grijsgroen, appelgroen, legergroen, limoengroen, mosgroen, olijfgroen, saliegroen, groengroen….
De kleur waarbij we ons maximaal kunnen ontspannen, waarin we harmonie ervaren met onszelf en de natuur, waarin we ons geborgen en veilig voelen.
Genieten van de warmte en het licht van de zon. Van blote voeten in het gras. Van lekker lui ziel-zalig zonnebaden, met een boek of podcast binnen handbereik….
Groen? Nee liever bruin!
Maar…. niets blijft wat het is. Ook niet hoe wij van de natuur genieten. Het groen wordt alweer bijna geel, zelfs hier en daar bruin. Overal stellen we eisen aan, terwijl we ons geluks- en welvaartsbeleving natuurlijk wel op niveau willen houden. En die eisen stellen we vervolgens steeds bij. De natuur moet liefst groen blijven. Onze huid zou daar ook wel bij varen: frisgroen blijven. Maar de westerse cultuur ‘eist’ dat onze huid liefst zo bruin mogelijk moet worden.
Of dat onszelf en anderen én de natuur zondermeer goed doet, is nog maar de vraag. Neem bijvoorbeeld de impact van de zon op onze huid, bij weersomstandigheden die steeds extremer worden…
Al dat gezeur…
Het aantal gevallen van huidkanker neemt schrikbarend toe. Dat is de reden waarom er inmiddels reclamespotjes aan worden gewijd. Kennelijk is de oproep van de huidverzorgingsgoeroes om lief te zijn voor je huid en haar te beschermen zo ongeveer gericht aan dovemans oren.
Natuurlijk: sommigen hebben er altijd wel aandacht voor gehad. Anderen zijn er bij vlagen op gespitst als de zoveelste forse verbranding na een zonovergoten dag aan zee zoveel pijn doet dat je niet weet hoe je in bed moet liggen. Nog weer anderen halen hun schouders op en denken: Al dat gezeur over huidveroudering en zonschade. Aan mijn huid geen polonaise. Die lotions en cremes zijn je reinste geldverspilling.
Wat bescherm je (niet)?
Niet dat de zon zich iets aantrekt van onze meningen en onderzoeken. Die gaat gewoon zijn gang, en richt bij elke bestraling die wat langer duurt dan 10 minuten met onze huid meer ellende aan dan je wilt weten. Beetje afhankelijk van het type huid dat je hebt….
Onze huid wordt aan de buitenzijde beschermt door de zichtbare huid (de epidermis). Ze zorgt ervoor dat er geen gifstoffen kunnen doordringen in die diepere laag van de huid aan de binnenzijde (die we dermis noemen) en die bestaat uit bindweefsel, dat de huid een mollig karakter geeft. Het vocht in die buitenste laag is nog rijkelijk aanwezig bij kinderen en jonge mensen, maar bij het verouderen van de cellen, wordt het vocht steeds moeilijker vastgehouden, en wordt de zichtbare huid gevoelig voor uitdroging en rimpelvorming. En bij overmatige blootstelling aan de zon kan dat leiden tot verbranding door UVB-straling, waarbij de huid vooral in de diepere lagen onherstelbaar beschadigd raakt.
Geen wonderolie
Bescherming tegen de zon is overigens geen hype, hoor. Al eeuwenlang beschermen woestijnnomaden zich zeer effectief tegen de koperen ploert met passende kleding. Heeft pure olijfolie door zijn unieke samenstelling ook wonderlijk goed gewerkt, ook als after-sun.
Er zijn zelfs plantaardige oliën die een zekere UV-beschermingsfactor hebben en je huid enigszins beschermen, zolang je maar regelmatig en uit de volle zon blijft. Je kunt voor dat doel dan het beste Tamanuolie (SPF 18-20) en Calendulaolie (SPF 14-16) gebruiken. Sommige sites, waaronder die van BeraVita, vermelden dat Abrikozenpitolie met een SPF van 28-45 aan kop gaat, met daarop volgend Tarwekiemolie (SPF 20-22) – stuk voor stuk oliën met bovendien geweldige huidverzorgende eigenschappen – maar…. ze zijn niet in vitro getest*. En de enige manier om de actuele waarde van SPF’s (SPF=Sun Protection Factor) te testen is …op de mens zelf.
Klinkklare nonsens
Voorzichtigheid blijft dus geboden, en vooral ook: houd die blootstelling aan de volle zon zo beperkt mogelijk! Of gebruik een sunblocker of een product met een zo hoog mogelijke beschermingsfactor die je vervolgens meerdere keren moet aanbrengen al naar gelang je langer in de zon wilt of moet blijven.
Voor wie zuinig is op zijn of haar huid als grootste orgaan dat wij bezitten en belangrijkste bescherming tegen schadelijke invloeden van buitenaf, is er met de rijkdom en kennis van essentiële oliën effectief iets te doen dat huidveroudering en rimpelvorming vertraagt. Claims die beweren dat huidveroudering en rimpelvorming is tegen te houden is klinkklare nonsens: iedere huid verouderd, punt uit! En dat geeft – hoe dan ook – op den duur rimpelvorming. Je kunt die processen overigens wel behoorlijk vervroegen door te veel en te lang in de zon liggen, zitten of werken zonder bescherming, én door stevig te roken! En er zijn mannen en vrouwen die nog zo goed in hun onderhuids vet ‘zitten’, dat de huid erboven strakgetrokken wordt en daardoor jonger lijkt. Vaak is dat genetisch bepaald, en niet te danken aan welk smeersel dan ook, of door bepaalde aandoeningen die niets met de huid te maken hebben.
Smeren maar!
Voor de overgrote meerderheid geldt: smeren en masseren helpt enigszins. Zeker wanneer dat met een voedende basisolie als Zoete amandelolie, Abrikozenpit, Jojaba-olie of kokosolie (het liefst gefractioneerd (reukloos gemaakt). Essentiele oliën als Koriander, Immortelle (H. italicum) en Kurkuma en Patchouli zijn uitvoerig onderzocht als werkzaam tegen uitputting van de huid. Door 1-1, 5 % van een van deze essentiële oliën toe te voegen aan een basisolie, een crème of serums toe te voegen wordt de vorming van collageen en elastine bevordert (collageen en elastine zijn eiwitten die samen onze huid mollig en veerkrachtig houden). Patchouli en Calendula beschermen volgens studies bovendien de huid tegen het beschadigende effect van UV-straling.
Immortelle-olie blijkt boven die collagenase te remmen: het enzym dat collageen afbreekt. Die uitkomst ondersteunt het idee dat Immortelle-olie nuttig kan zijn in anti-verouderingsproducten.
Stapje dieper graven?
- dermatologie/zonbeschadigde-huid/
- Kapoor, S., Saraf S. (2009) Efficacy study of sunscreens containing various herbs for protecting skin from UVA and UVB sunrays. Pharmacognosy Magazine, 4: 238-248
*) In vitro getest wil zeggen dat een test of onderzoek wordt uitgevoerd in een laboratoriumomgeving, buiten een levend organisme. ‘In vitro’ is de Latijnse term voor ‘in glas’. De term wordt gebruikt in de wereld van onderzoekwetenschap en verwijst naar het gebruik van reageerbuizen, petrischalen of andere laboratoriumglaswerk voor experimenten.