Als ik een nieuw notebook koop, een nieuwe agenda, een nieuw schrijfblok en ik sla het voor de eerste keer open, dan moet ik er altijd aan ruiken. Herken je dat? Zo vroeg ik me ook af hoe het nieuwe jaar ruikt. Ik legde die vraag voor aan AI en die zei meteen heel droog dat het nieuwe jaar geen specifieke geur heeft. Maar ook: “De frisse start die het met zich meebrengt kan wel geassocieerd worden met bepaalde geuren.”
Een magische geur?
De geur van vers, onbeschreven papier is magisch. Vooral dat van mijn Paperblancs Flexis Softcover Notebook. Gemaakt van acid-free sustainable forestwood, lees ik in het colofon. Maar… welke boom hebben ze hiervoor gebruikt?
Ik gebruik mijn neus als parfumeur: beurtelings elk neusgat blootstellen aan de geur die van het papier komt, terwijl ik het geopende boek onder mijn neus heen en weer beweeg. (Het ziet er vast een beetje mal uit, maar het werkt wel!)
Ik sluit mijn ogen en stap het bos in met naaldbomen, ik ruik de frisse geur van zilverspar (Abies alba), ook wel bekend als de witte spar. Verkwikkend, uitnodigend. Dat past helemaal bij het nieuwe jaar dat zich nog helemaal blanco voor mij uitstrekt. – (op de eerste tien opgebruikte dagen na dan…) Witte spar voor onbeschreven, blanco pagina’s: wauw, mooier kan het voor mij haast niet meer worden!
Opgelucht ademhalen
De geur van zilverspar is fris en dennenachtig. Een schone, kalmerende geur met een lichte, citrusachtige ondertoon die heel subtiel door het hout heen waar te nemen is. Deze olie is dan ook heel goed te combineren met de essentiële olie van citroen wanneer je hem verdampt in een diffuser (beginnend met 5 druppels, eventueel uit te breiden naar 20, afhankelijk van de grootte van de ruimte).
Samen met de essentiële olie van salie en lavendel is zilverspar uitermate geschikt om je slaap- en woonkamer te zuiveren van ziektekiemen. En om je afweersysteem een boost te geven, af te rekenen met keelpijn, hoest, acute en chronische bronchitis en keelpijn. Een waarschuwing: niet in de buurt van baby’s en kinderen tot drie jaar verdampen. Voor oudere kinderen is 5 druppels waarschijnlijk al meer dan voldoende.
Opgelucht ademhalen dus, en een energieke start maken met de plannen voor het nieuwe jaar. Eureka!
Zilverspar en geluksstofjes
Maar de geurmoleculen van zilverspar doen meer dan alleen je luchtwegen weer vrij te maken. Geur heeft namelijk een directe uitwerking op je emoties, je welbevinden en dat merk ik meteen als ik de dop van de zilversparolie afdraai…
Bij het analyseren van geurcomponenten in een parfum is er altijd sprake van een opbouw: topnoot, hartnoot en basisnoot. Terug naar mijn notebook: in de top ruik ik het frisse van citrus, die overgaat in het fris-houtachtige dat zo eigen is aan dennengeur, en in de basis wordt de geur zelfs balsam-achtig.
Zodra ik mijn ogen sluit, wandel ik op een frisse, koude en zonnige winterdag zoals die van vandaag (hier bij mij althans) door het bos, op zoek naar een verscholen uitspanning waar ik warme chocola kan drinken, met warme appelstroedel. Bij het idee alleen al loopt het water me door de mond.
Aromapsychologie
Het mooie is: gebeurt van binnen zoveel meer dan mijn neus opmerkt. Deze geur maakt me blij, gelukkig, geeft me het gevoel dat ik er klaar voor ben die onbeschreven pagina’s van het nieuwejaar te gaan invullen met hernieuwde energie.
Dat heeft te maken met aromapsychologie: de tak van psychologie die aanvullend op de eigen (cognitieve) therapieën gebruikmaakt van essentiële oliën. Bijvoorbeeld om herinneringen die gelukstofjes oproepen, weer toegankelijk te maken; om de stemming te verbeteren, lichte vormen van depressie effectief te behandelen én zelfs het geheugen succesvol te stimuleren bij mentale opgaven als examens, het oplossen van complexe problemen.
Een schat mét gebruiksrisico’s
Ik dank de Schepper die ons een rijke schatkamer van geuren én geneeskrachtige moleculen heeft geschonken, opgeslagen in de wortels, bladeren, bloemen of naalden van zo’n vierhonderd planten die geschikt zijn om essentiële olie te produceren. Stoffen die pas vrijkomen bij (stoom)destillatie of andere vormen van extractie.
Helaas staat er op het internet veel informatie over essentiële oliën en de toepassing ervan die niet juist is, onvolledig of te beknopt om veilig gebruik te garanderen. Bovendien is er veel versneden of gesynthetiseerde rommel op de markt met nul therapeutische waarde.
Daardoor ontstaat er het reëel gevaar dat je bij onoordeelkundig gebruik jezelf, je kinderen of huisdieren onomkeerbare schade toebrengt. Voor een massage van baby’s en zwangere vrouwen zijn heel veel essentiële oliën bijvoorbeeld echt niet geschikt, of in een zeer geringe hoeveelheid.
Om een voorbeeld te geven: slecht 1 druppel onverdunde pepermuntolie toegepast in de wieg van een baby kan al een noodlottige ademstop tot gevolg hebben!
Bij ‘veilige’ oliën geldt voor baby’s en kinderen tot 3 jaar een 0,5% verdunning. Dat is maximaal 10 druppels op 100 ml. basisolie. Denk daarbij aan vette plantenolie als bijvoorbeeld amandel-, jojoba- of gefractioneerde kokosolie. Voor kinderen van 3-12 jaar en zwangere vrouwen: 1% (= 20 druppels op 100 ml. basisolie). Voor volwassenen in het algemeen 1-maximaal 2% op 100 ml. basisolie.
Ik geef je nu al vast twee superbelangrijke tips:
- gebruik nooit essentiële olie onverdund op de huid. (Er zijn maar twee oliën die ik nog ga bespreken die daarvoor in zeer beperkte mate geschikt zijn).
- Neem nooit essentiële olie in, ook al lees je er de prachtigste dingen over: het is een supergeconcentreerd product dat door de lever wordt beschouwd als niet-lichaamseigen, net als medicijnen. Inname is alleen voorbehouden onder voorschrijving en medisch toezicht van een arts die ook ervaren aromatherapeut is.
Laat je dus goed informeren over het veilig inzetten van essentiële oliën die voor jou geschikt zijn en in je voordeel kunnen werken. Alles draait namelijk om de juiste dosering en toedieningsvorm en kennis van ziektebeelden en interacties met andere aandoeningen en medicatie. Het risico op vergiftiging, interactie met medicijnen, directe schade aan de slijmvliezen van het spijsverteringskanaal is zeer ernstig.
Websites met informatie over veilig gebruik van essentiële oliën én verkoop van kwaliteitsproducten:
• CHI: Aromatherapie & Natuurzuivere producten – Chi Natural Life
• Anthemis: Anthémis aromatherapie, etherische oliën en koudgeperste basisoliën
• Alambika: Etherische Essentiële Oliën – Alambika Nederland
• Tisserand: Tisserand Aromatherapie | Pure Etherische Oliën | Natuurlijk welzijn en huidverzorging
• Tisserand Benelux: Tisserand Aromatherapie Benelux – Tisserand
• Tisserand Institute: Tisserand Institute – Essential Oil Education You can Trust
• Beravita: Natuurlijke Oliën, Butters, Zepen, Wasnoten, Etherische Oliën & Poeders – BeriVita.com – Natuurlijk & Puur