Sinterklaas is eergisternacht vertrokken met donder en geweld! De felle buien en windvlagen die ons land de afgelopen dagen hebben geteisterd, hebben de goedheiligman in vliegende vaart met de wind in de rug naar huis gejaagd; naar Spanje (waar het tegenwoordig trouwens ook niet veel beter is…)
Het is goed zo. De geur van kruidnoten en warme chocola hangt nog steeds in ons huis. Die zal een dezer dagen wel plaatsmaken voor meer en meer kerstgroen. Ik behoor echter niet tot de liefhebbers van kerstsfeer die al half november beginnen te slepen met takken, ballen en lantaarntjes. Eerst moet op 5 december de sint her en der z’n ei leggen . En zodra die z’n hielen heeft gelicht, komt er ruimte in mijn hoofd om de volgende geuren van december op te snuiven.
Vuur en aarde
En dat begint buiten: de wind heeft de fermenterende bladeren stevig omgespit. De geur van natte aarde komt los, van rottende wortels, van vergaan hout. Vochtige schimmelgeur van zwammen die mijn neus prikkelt. Ik denk daarbij onmiddellijk aan die prachtige essentiële olie uit mijn voorraadkast die voor mij zo’n beetje alles in zich draagt wat voor herfst staat. De late herfst woont in Vetiver (Vetiveria Zizanoides). Alleen de naam al roept de kleuren op van fele en rode oker, van amber, petrol, olijf, cipres en de herfsttooi van het Rothaar-gebergte in Sauerland.
Vetiver wordt gewonnen via waterdampdistillatie uit de wortels van het vetivergras (Zuid-Azië). De olie varieert in kleur van donkerolijfkleurig tot diep rood-bruin. Ze is dik en stroperig: je kunt rustig een kwartier op één druppel wachten als je haar onverdund probeert te gebruiken.
Ik herinner me nog precies die eerste keer dat ik op een gure herfstdag in december uit nieuwsgierigheid een flesje Vetiver-olie had gekocht bij de natuurdrogist en thuis de dop eraf draaide. Een geur van late herfst sprong mij tegemoet: houtachtig, harsachtig, warm en rokerig, met ook een zweem van kerstgroen. Ik rook omgewoelde aarde na een stevige storm, afgewaaide takken van dennenbomen en de nabijheid van een vrolijk knisperend houtvuur. Ik kreeg maar niet genoeg van die complexe geur. Geen wonder ook. Later kwam ik erachter dat de samenstelling van deze olie wel 150 verschillende moleculaire verbindingen bevat, waarvan nog maar enkele onderzocht zijn op hun therapeutische mogelijkheden.
Woest gelukkig
Dat was ruim dertig jaar geleden, maar zodra ik weer een flesje Vetiver opendraai, denderen alle herinneringen binnen aan de hele setting waarin ik deze olie voor het eerst rook. En nog maakt die sensatie me elke keer weer woest gelukkig. Zoals vorige week nog, toen ik een wandeling maakte met mijn vriendin en fotografe Carla Manten van amindafotografie langs de bosrand en het water bij de Wenumse watermolen.
We wilden daar de herfst proeven, mooie foto’s maken, de warme kleuren van het late seizoen indrinken, tezamen met de geuren die ons terugbrengen bij de warmte van vuur, en het knisperen van rode-geelgoud herfstblad onder onze wandelschoenen. De verstilde, serene betovering van de lage middagzon genieten die een gouden glans legt over de huid van de bomen, de grassen, het riet, de zachte weerspiegeling van de lichtblauwe lucht in het water. Het kreeg ons te pakken: al die schoonheid, en we hebben die met al onze zintuigen in ons opgenomen en verwerkt. Carla heeft er een magnifieke fotoshoot van gemaakt die de kleuren en geuren van de late herfst in december voor mij tot een feest maken.
De kracht van Vetiver
Ik zoom nog even in op Vetiver met haar intens warme en aardse geur. Deze olie is dé trigger geweest voor mij om me vanaf die tijd serieus te gaan verdiepen in het fenomeen essentiële olie met krachtige, karakteristieke geuren van elke plant waaraan essentiële (= vluchtige) olie onttrokken kan worden. En de (therapeutische) werking op moleculair niveau.
Prettig genoeg bleek Vetiver namelijk uitstekend geschikt om in elk geval dienst te doen als antischimmelremedie. Met bovendien anti-allergische, antibacteriële en ontstekingsremmende eigenschappen. Zeer behulpzaam voor mensen met een zwak immuunsysteem.
Weg met stress en angst
Vetiver is ook een heerlijke olie om te verdampen voor het slapen gaan, verbetert het slaappatroon bij slaapapneu. Inademing door verdamping met een diffuser of via een mondkapje of inhaler heeft bovendien een gunstig effect op sombere gevoelens en gedachten . Ze vermindert stress, angsten en gaat mentale uitputting tegen.
De moleculaire samenstelling en structuur van Vetiver werkt namelijk via inademing door neus en mond gunstig in op dat speciale gebied in onze hersenen dat onder andere onze emoties en bloeddruk, en ook onze stress reguleert en onder controle houdt. Maar je moet natuurlijk wel van die typische geur houden! Staat die je tegen, dan kun je altijd een gezegende geurrijke combinatie maken met onder andere de essentiële oliën Lavendel, Geranium en Bergamot die overeenkomstig eigenschappen hebben. Hoeveel druppels is een beetje afhankelijk van de grootte van de ruimte. Tien druppels is genoeg 20-25 m2.
Tips
- De prachtige eigenschappen die ik beschreef, vind je alleen bij echte essential oliën. Synthetische geurtjes reuken niet alleen chemisch, ze doen in therapeutische en kwalitatieve zin helemaal niets. Goede, onversneden en gecontroleerde essentiële olie is een natuurlijk product met eigenschappen die afhangen van de chemische samenstelling, met zorg gecultiveerd, geoogst, verwerkt, verpakt en opgeslagen. Die kan per land en regio soms zelfs sterk verschillen.
- Betrouwbare producenten/merken leggen op hun website uit hoe hun oliën precies zijn samengesteld, de therapeutische mogelijkheden én passende veiligheidsvoorschriften. Daar hangt ook een passend prijskaartje aan die per olie verschilt omdat voor de ene olie nu eenmaal veel meer planten materiaal nodig is dan voor de andere. Ik koop zelf mijn oliën bij CHI, Alambika (Bio-Amable), Essentia Noblis, Anthemis Aromatherapie en Beravita.
- Ten slotte: essentiële olie is per definitie een zeer geconcentreerd product dat op een enkele uitzondering na nooit rechtstreeks, dus onverdund, op de huid mag worden aangebracht omdat dit ernstige allergische reacties kan uitlokken of de huid beschadigen, dan wel overprikkelen.
Essentiële (ook wel etherische olie genoemd) is een mengsel van vluchtige, aromatische stoffen dat uit plantmateriaal wordt gewonnen en dat kenmerkend is voor de geur van de plant waaruit ze worden gewonnen.